Yaşa Bağlı Makula
Genellikle 50 yaş ve üzeri yetişkinlerde görülen, yaşa bağlı retinada meydana gelen hasar ile görme merkezinde görüşün azalmasıyla oluşan sarı nokta hastalığının teşhisi ve tedavisi ile ilgili Tekirdağ Yaşam Hastanesi Uzm. Dr. Necmi Tellioğlu bilgi verdi.
Sarı Nokta (Makula Dejenerasyonu) hastalığı ile ilgili bilgi verebilir misiniz?
Halk arasında “sarı nokta hastalığı” olarak bilinen, yaşlılarda görme merkezi hasarı ve kanaması ile seyreden yaşa bağlı makula dejenerasyonunun görme alanı merkezindeki (makula) görüşün azalması sonucu oluşmaktadır.
Bu rahatsızlık, kuru ve yaş tip olmak üzere iki çeşit olarak gözlenir.Kuru tip, bu tür hastaların %80-85?inde görülür ve görme yavaş yavaş ve seneler süren bir periodda azalır. Bu hastalara tedavi olarak koruyucu, antioksidan haplar önerilir. Diğer yaş tipte ise, görme noktasında kanama ve ödem gelişir ve görmeyi hızla düşürür. Günümüzde tedavi ettiğimiz, bu yaş tip sarı nokta dejeneresansı gösteren hastalardır.
Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonunun belirtileri nelerdir?
Hasta başlangıçta okuma güçlüğü, kırık, çarpık, dalgalı görme, renkli görmede bozukluk gibi şikayetlerle hekime müracaat eder. ıleri safhalarda ise hasta baktığı yeri göremediğini ancak baktığı yerin etrafını görebildiğini ifade eder. Bazen de hastalığa bağlı olarak meydana gelen kanama sonucu görme aniden çok azalabilir. Daha çok kimlerde görülür? Hastalık adından da anlaşılacağı gibi daha çok ileri yaş populasyonda görülür.
Risk faktörleri nelerdir? Hastalığı arttıran risk faktörleri incelendiğinde tartışılmayan ve etkinliği kesin olan en önemli risk faktörü yaştır. Hastalık yaş ile doğru orantılı olarak artmaktadır. Yaş faktörüne ilave olarak risk faktörleri sıralandığında özellikle güneş ışığının fototoksik etkisi nedeniyle güneş ışınına fazla maruz kalan mesleklerde çalışanlarda (denizciler, pilotlar, çiftçiler vb) ve kadınlarda daha sık görülür. Ayrıca kişide hipertansiyon bulunması, kan yağlarının yüksek olması ve ailevi hikayesinin olması önemli faktörlerdir . Öte yandan göz ve göze ait bazı faktörler de bu hastalığa ait riskler taşımaktadır. Özellikle açık renkli gözler, hipermetroplar ve katarakt ameliyatlı şahıslar öncelikli risk grubuna girerler. Oksidatif mekanizma üzerine olumsuz etkileri nedeniyle ağır sigara içiciler önemli bir risk gurubu oluştururlar. Sigara, serum antioksidan seviyesini düşürür ve kan akımını bozar. Yine bu mekanizma ile vitamin A – C den zengin beslenme alışkanlığı olan ve çeşitli nedenlerle antioksidan (çinko, magnezyum, selenyum) kullanan şahıslarda sarı nokta hastalığı riski azalır.
Yaşa Bağlı Makula dejenerasyonunun tedavi yöntemleri nelerdir?
YBMD genel olarak ilerleyici ve geri dönüşü olmayan bir hastalıktır. Hastalığın erken dönemde teşhisi ve tedavisi önemlidir. YBMD?nın önlenmesine yönelik yapılacakların başında yaşam biçiminin ve beslenmenin düzenlenmesi önemli bir rol oynar. Sigara kullanımı, yüksek tansiyon, stres YBMD?nin gelişimini kolaylaştıran ve hızlandıran etkenlerin başında gelir. Tedavide kullanılan iki farklı yöntem vardır:
- Fotodinamik Tedavi: Yeni damarları tıkamak ve sızıntının durdurulması için özel bir ilaç ve termal olmayan bir lazer ile uygulanır.
- Göziçi ilaç uygulamaları: Yeni damar oluşumunu önlemek amacıyla anti-VEGF adı verilen antikorlar uygulanır.
Ayrica çeşitli vitamin ve mineraller ile antioksidan özelliğe sahip olan ilaçlar da tedavi ve korunma amacıyla kullanılmaktadır.